دسته بندی های مختلفی از پمپ ها بر حسب مورد کاربرد, جنس مواد تشکیل دهنده آنها, مایعی که پمپ می کند, حتی وضعیتی که نصب می شود و غیره به عمل آمده است همانند: پمپ های شیمیایی, پمپ های پلاستیکی ,پمپ های عمودی یا افقی ,تغذیه بویلر ها , پمپ های همه کاره, چاه عمیق پالایشگاهی, distillate ,condensate پمپ های خلا, پمپ های فاضلابی, slarry و غیره. یکی از تقسیم بندی های جامع و رایج ,پمپ ها را بر مبنای نحوه انتقال انرژی به سیال در کل به دو گروه پمپ های دینامیکی(dynamic) و پمپ های جابجایی (ِDisplacement) تقسیم بندی می کنند.
دو دسته فوق را از جهات گوناگون می توان با هم مقایسه کرد:
1) حداکثر انرﮊی (فشار) ایجاد شده توسط پمپ های دینامیک (سانتریفوﮊ) محدود بوده و به هد معروف است که با بستن شیر خروجی به طور کامل (شدت جریان صفر) به وجود می آید در حالیکه حداکثر فشار پمپ های جابجایی با توجه به فشار سیستم دیگ بخار تعیین می شود.
یعنی پمپ تا جایی که مورد نیاز سیستم باشد فشار خود را به آن حد می رساند.
2) در پمپ های دینامیک انرژی افزوده شده ابتدا به سرعت تبدیل شده و سپس در حلزون و سر انجام در دیفیوزر به فشار تبدیل می شود در حالی که در پمپ های جابجایی انرژی مورد نظر مستقیما به فشار تبدیل می شود.
3) در پمپ های دینامیک انرژی بطور پیوسته و بدون انقطاع به مایع افزوده می شود در صورتی که در پمپ های جابجایی انرژی در پریودهای معینی به مایع تزریق می شود.
4) اصولا پمپ های جابجایی برای مقادیر اندک جریان در فشارهای بالا و مایعات لزج به کار می رود و پمپ های دینامیک برای فشار های متوسط و جریان های زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
پمپ های دینامیکی:
پمپ های دینامیکی به دو دسته تقسیم می شود:
1- پمپ های سانتریفوژ ( CENTRIFUGAL PUMPS )
ساختمان ایـن نوع پمپ ها به صورتی است که بر روی محور دوار (در مرکز پمپ) پره هایی قرار داده شده که بـا دوران خود مایعات و مواد سیال را به اطراف پرتـاب می نمایند.
جدار این پمپ به صورت حلزونی ساخته شده و مایع که دارای سرعت نیز می باشد از قسمت حلزونی به طرف مدخل خروجی پمپ رانده می شود.
سیالی که در اطراف پره ها موجود است در اثر حرکت دورانی به محور به اطراف پرتاب شده و در نتیجه در اطراف محور خلاء ایجاد می شود و بدین ترتیب سیال از مجرای ورودی به داخل محفظه حلزونی شکل پمپ مکیده شده و از مجرای خروجی به خارج منتقل می گردد.
راندمان پمپ به موقعیت قرار گرفتن پره های پمپ در دیگ روغن داغ ، فاصله آن از محفظه حلزونی شکل و سرعت حرکت محور بستگی دارد.
زاویه قرار گرفتن پره های پمپ ها نیز در بالا بردن راندمان پمپ مؤثر است. مثلاً چنانچه وضعیت پره های پمپ نسبت به مرکز به صورت عمودی باشد راندمان پمپ کمتر از زمانی است که پره ها بطور مایل بوده و در جهت حرکت مایع به صورت منحنی قرار گرفته باشند.
به علت اینکه سیال در اثر حرکت دورانی محور به اطراف پرتاب شده و در مرکز پمپ خلاء ایجاد می شود دهانه لوله ورودی در پمپ های سانتریفوژ در مرکز قرار دارد تا با استفاده از خلاء ایجاد شده در این محل انتقال سیال سریع تر و بهتر انجام بگیرد.
پمپ های گریز از مرکز دارای دو امتیاز برجسته می باشند: اولاً جریان مایع در آن ها یکنواخت است. ثانیاً اگر لوله خروجی پمپ مسدود یا تنگ شود، فشار زیادی که برای ساختمان پمپ مضر باشد تولید نکرده و بار آن به اندازه ای نمی رسد که موتور محرک پمپ را از کار بیندازد.
برای به کار انداختن پمپ باید همیشه محفظه آن را از مایع مورد پمپاژ پر نموده و هوای محبوس در محفظه را خالی نمود. این عمل را آبگیری (Priming) می نامند.
هرگاه پمپ در سطحی پایین تر از مخزن حاوی مایع مورد استفاده واقع شود، لزومی به آبگیری نخواهد بود. (به این علت که محفظه پمپ همواره پر از مایع بوده و در نتیجه محفظه خالی از هواست)
ساختمان پمپ های گریز از مرکز در ابتدا بسیار ساده بوده و فقط شامل پره، پوسته و محور بودند ولیکن به علت نیاز روز افزون به این پمپ ها، به سرعت تکامل یافته و ساختمان آن ها پیچیده تر شد و قطعات دیگر به آن ها افزوده شدند از قبیل رنگ های سایشی، لائی های آب بندی، پره های ثابت برای هدایت بهتر آب در خروج از پره متحرک و ورود به محفظه حلزونی و غیره.
همان طور که می دانید میل به آسایش و رفاه در انسان او را به سمت پیشرفته تر شدن سوق می دهد، طوری که هدف اصلی از هر اختراعی رسیدن به رفاه بیشتر می باشد.
تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و کاغذی نیز همین هدف را دنبال می کند.
ظروف یکبار مصرف
عدم نیاز ظروف یکبار مصرف به شستشو، یکی از اهداف مهم افراد مصرف کننده از این نوع ظروف می باشد.
استفاده از ظروف پلاستیکی و کاغذی یکبار مصرف و دستگاه لیوان کاغذی اگرچه رفاه نسبی را برای انسان ها ایجاد کرده است، اما اگر خوب بنگریم می توانیم معایب آنها را متوجه شویم و با آگاهی از این محصولات استفاده کنیم.
آمارها حاکی از این است که تولید کاغذ از سال 1960 تا 2007 بیش از 300 درصد افزایش داشته است.
این داده ها برای پلاستیک بسیار تکان دهنده تر می باشد و اکثر این ظروف پس از یک بار استفاده، به دور انداخته می شوند و مصرف دیگری ندارند.
مقایسه ظروف یکبار مصرف کاغذی و پلاستیکی
1- یکی از مهم ترین ویژگی های ظروف و لیوان های کاغذی یکبار مصرف قابلیت تجزیه است، ولی لیوان های پلاستیکی یکبار مصرف تجزیه پذیر نیستند و سال های بسیاری طول می کشد تا شاید تجزیه شوند.
همین امر، نگرانی افراد مسئول را برای تولید انبوه محصولات پلاستیکی افزایش داده است.
2- محققان اعلام کرده اند که نوشیدن هر نوع نوشیدنی گرم و سرد در لیوان های کاغذی یکبار مصرف اشکالی ندارد.
لیوان های کاغذی اغلب نوعی پوشش مومی شکل به دور خود دارند تا دوام آنها افزایش یابد و کیفیت موادی که داخل آنها ریخته می شوند تغییر نکند.
3- توصیه می شود که از مصرف نوشیدنی های داغ و گرم در ظروف و لیوان های پلاستیکی یکبار مصرف خودداری کنید .
برخی از کارشناسان معتقدند که در اثر گرما ممکن است برخی از مواد شیمیایی و سمی و سرطان زا از محصولات پلاستیکی وارد محتویات نوشیدنی شود و به بدن فرد وارد شود و زمینه مناسبی را برای ابتلا به انواع سرطان ها ایجاد کند. اما برخی کارشناسان این مطلب را قبول ندارند.
اگر به سلامتی خودتان اهمیت می دهید، به دلیل احتمال خطری که در اثر مصرف نوشیدنی یا غذای داغ در ظروف و لیوان های پلاستیکی ایجاد می شود، از این کار خودداری کنید
4- از لحاظ قیمت و هزینه، محصولات و ظروف ساخته شده از کاغذ به نسبت گران‌تر از محصولات پلاستیکی هستند اما باید در نظر داشت که با وجود گران تر بودن، حفظ سلامتی انسان ها از هر چیز مهم تر می باشد.
5- لیوان های کاغذی در مقایسه با لیوان های پلاستیکی گرما را کمتر از خود عبور می دهند. بنابراین هنگامی که نوشیدنی داغ در داخل لیوان و ظروف کاغذی ریخته می شود، راحت‌تر می توان آن را در دست گرفت.
هنگامی که کالاها و بسته بندی ها خلاقانه و یا حداقل بر اساس اصول بازاریابی و برندینگ باشند و یا با طراحی یک بسته بندی متفاوت و انقلابی،می توانید “قوانین موفقیت” را زیر پا گذارید و سریعتر از انتظار پله های موفقیت را طی نمایید .
در این مقاله سعی داریم بپردازیم به عناصر مهمی که می تواند شما را به این امر نزدیک کند و موارد مهم برای رسیدن به موفقیت در بسته بندی را تعریف و بررسی کنیم (هم اکنون بسیاری از موارد در مجموعه نکوکارتن هنگام تولید و طراحی بسته بندی در نظر گرفته می شود) :
۱- قابلیت دیده شدن : شلوغی قفسه یک مشکل بسیار جدی در قفسه های فروشگاه است. بنابراین بزرگترین چالش طراحی هر بسته‌بندی این است که چگونه در این شلوغی دیده شود در حالی که چندان نیز با محصول داخلی خود بی ربط به نظر نرسد.
مطالعات ردیابی چشم نشان می دهد که مصرف کنندگان در واقع به دو سوم محصولات موجود قفسه ها نگاه نمی کنند حتی در حالی که درگیر یک آزمایش خرید هستند(دنبال جنس مورد نظر خود با سعی و خطا میگردند).
درک قوی از چگونگی فروش و تجارت یک محصول، کلیدی و بسیار مهم است، درک این موضوع که برندها کنترل کمی بر محیط خرده فروشی دارند و به همین دلیل ممکن است لازم باشد تا بدترین حالت را در نظر بگیرند، کمک خواهد کرد که برندها برای قابلیت دیده شدن نیز برنامه‌ریزی کنند. هنگامی که بخواهید قابلیت دیده شدن را ارتقاء دهید، استفاده از رنگ یا فضاهای خالی و سفید می تواند به نفع شما باشند. برای مثال، برند محصولات “گارنیر فروکتیز” با بهره گیری از رنگ سبز نئونی روشن، هنگامی که تمام محصولاتش در کنار هم در قفسه قرار می‌گیرند، یک تأثیر بزرگ ایجاد می‌کند. در دنیایی که عوامل انگیزشی بیش از حد شده اند، به نظر می رسد که سادگی بیشترین تضاد را ایجاد می کند و این امکان را ایجاد می کند که محصولات شما در قفسه ها به چشم بیایند.
این بسته بندی و کارتن سازی چشم نواز است و چیدمان آن براحتی چشم را به خود جلب می کند اما محتوای آن با نوع بسته بندی فاصله دارد و این می تواند یک ریسک باشد.
۲- قابلیت خرید : آیا تابحال از خود پرسیده اید که چرا عرضه بسیاری از محصولات جدید با شکست مواجه می‌شود؟ فروشگاه ها مملو از انتخاب های مختلف هستند و مشتریان معمولا هنگامی که با حق انتخاب های مشکل و گوناگون روبرو می شوند، کالایی را که از قبل آن را می شناسند انتخاب می کنند. طراحی قابلیت خرید برای یک کالا فراتر از کمک به مشتری برای یافتن محصول مناسب است و در حقیقت باید نشان دهیم که ارتباط بین محصولات چگونه است و اینکه چه شباهت ها و تفاوت هایی بین آنهاست. تعیین تمایزات هر محصول و مشخص کردن مزایای منحصر به فرد محصولات به طور واضح در نهایت باعث افزایش خرید خریداران خواهد شد.
۳- تمایز : متأسفانه یا خوشبختانه تصمیمات خرید اغلب بر اساس احساسات اتخاذ می شوند تا اینکه مبتنی بر حقایق باشند و دیده شدن آنها تا حد زیادی بر اساس طراحی بسته بندی است.
به منظور سبقت گرفتن از رقیبان، طراحی بسته بندی شما باید عناصری برای دیده شدن داشته باشد. به عبارت دیگر، بسته بندی شما بایستی در نگاه اول، سالم ترین، مفرح بخش ترین ، کاربردی ترین و … باشد. سپس، توضیحات و مطالب دیگر مشتری را از لحاظ منطقی می تواند متقاعد کند، اما کلید اصلی تمایز است.
۴- پیام رسانی : همیشه یک پیام واحد روشن را طراحی کنید. مطالعات ردیابی چشم نشان می دهد که مشتریان تنها ۵ ثانیه را صرف تحلیل یک بسته بندی می کنند، پس در این حالت، داشتن یک توضیح واضح که به چشم بیاید مؤثرترین حالت ممکن است. مطالعات نشان می دهند که اضافه کردن یک توضیح اضافی به این منجر نخواهد شد که مشتریان وقت بیشتری را صرف نگاه کردن به بسته بندی کنند. بنابراین ممکن است اگر سعی کنید همه اطلاعات را به مشتری منتقل کنید، منجر به آن شود که هیچ پیامی به مشتری منتقل نشود. خریداران هنگام نگاه کردن به بسته بندی ها تنها ۳ تا ۴ مفهوم را در نظر می‌گیرند ( نام تجاری، ظاهر کلی، شرح محصول و ادعا)، درنتیجه اگر به دنبال تأثیرگذاری هستید، ساده سازی کنید.
۵ -مصرف : پس از آنکه شما یک مشتری را برای خرید ترغیب کردید، کار شما به نقطه پایان نزدیک شده است. هنگامی که محصول به خانه برده می‌شود، ما باید نگران سهولت استفاده و عملکرد آن باشیم تا مشتری ترغیب به تکرار آن خرید شود. مکانی که یک محصول نگهداری و استفاده می‌شود، تأثیر بزرگی بر خرید تکرار پذیر و یادآوری آن دارد.
محصولاتی که در یک یخچال و یا پیشخوان قرار می‌گیرند، یک یادآور دائم از آن برند محسوب می‌شوند. بسته‌بندی هایی که بعد از اتمام خود محصول مصرف‌های دیگری نیز پیدا می کنند، به سبب آن بیشتر در معرض دید قرار می‌گیرند ور در نهایت منجر به ماندگاری در ذهن و مصرف بیشتر آن محصول می شوند. یک مثال ساده بسته بندی های شیشه ای و یا فلزی با طراحی کارتن زیبا می باشد. اکنون مشتریان از محصولات در موقعیت های جدید استفاده می کنند و پتانسیل به اشتراک گذاری این محصولات نیز باعث می شود آگاهی بیشتری از آن برند در بین مشتریان و مخاطبان هدف ایجاد شود.
۶ – تحقیق و توسعه در مورد بسته بندی محصولمان به منظور پایداری و ثبات در بازار و به روز بودن : خرده فروشان(تولید کنندگانی که محصولاتی برای مصرف کننده نهایی تولید می کنند) و مشتریان هر روز بیشتر و بیشتر نسبت به تأثیرات محیطی بسته بندی آگاهی پیدا می کنند. برخی از تولید کنندگان بزرگ ( متاسفانه اکثرا در خارج از ایران ) برای آگاهی از سلایق مشتریان از کارتهای امتیازی نظر خواهی استفاده می کنند و این اهیمت این موضوع را نشان می دهد که چگونه بسته بندی باعث افزایش خرید می شود.باید سعی کنیم همیشه نسبت به مخاطب و مصرف کننده هدف به روز عمل کنیم در غیر این صورت از غافله عقب خواهیم ماند و سهم بازار خود را از دست می دهیم( آنچه که متاسفانه برای بسیاری از تولید کنندگان برند و بنام محصولات به خصوص غذایی در ایران اتفاق می افتد).
همانطور که رویکردهای فرهنگی-اجتماعی تأیید می کنند، دخیل کردن مشتریان در فرآیند طراحی بسته بندی از اهمیت زیادی برخوردار است تا تشخیص دهیم چه چیزی آنها را ترغیب می کند و چه چیزی ترغیب نمی‌کند. و این امر یک عامل کلیدی برای جهت گیری صحیح در راستای ایجاد بسته بندی موفق می باشد.
مترجم و مولف : حامد میرزاآقایی